Święto książek, ich twórców i czytelników obchodzimy na całym świecie co roku 23 kwietnia. Data została ustanowiona przez UNESCO w 1995 r. ze względu na symbolikę – to dzień śmierci lub urodzin świetnych pisarzy: Miguela de Cervantesa, Williama Szekspira czy Vladimira Nabokova. Ale to święto wszystkich pisarzy i pisarek, redaktorów i redaktorek, wydawców i wydawczyń, księgarek, bibliotekarzy i nas – czytelników i czytelniczek. Jak najlepiej świętować Światowy Dzień Książki? Poczytajmy! Przygotowaliśmy propozycje dobrych książek na 23 kwietnia i resztę wiosny.
Ważne spotkania, wyjątkowi ludzie, dobre opowiadania, czyli nowości Czarnego
„Kwestia charakteru. Bojowniczki z getta warszawskiego” to książka poświęcona przede wszystkim bohaterkom, które znane były do tej pory tylko z imienia, lapidarnych wzmianek w tekstach źródłowych lub pojawiały się jako towarzyszki walki swoich kolegów. Są wśród nich dziewczyny młodsze i starsze. Te, które jeszcze przed wojną zaangażowane były w działalność społeczną czy polityczną, oraz te, które zostały niejako zmuszone sytuacją w czasie wojny. Odważne, nieśmiałe, zdeterminowane i wahające się. „To kwestia charakteru”, mówi syn jednej z nich. Być może. Skrawki życia i informacje rozsiane w archiwach, relacjach świadków lub publikacjach związanych z historią powstania w getcie warszawskim były jak pojedyncze okruchy, z których należało stworzyć pełną opowieść. To pierwsza w Polsce taka próba, pierwsza w Polsce książka, wstęp do odzyskiwania pamięci o bojowniczkach z getta warszawskiego. Autorki: Kalina Błażejowska, Katarzyna Czerwonogóra, Agnieszka Dauksza, Patrycja Dołowy, Agnieszka Glińska, Hanka Grupińska, Agnieszka Haska, Natalia Judzińska, Magdalena Kozłowska, Joanna Ostrowska, Karolina Sulej, Anna Szyba, Karolina Szymaniak, Monika Tutak-Goll; wstęp: Zuzanna Hertzberg; redakcja: Sylwia Chutnik i Monika Sznajderman. Koedycja z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.
Kto może decydować o tym, jak powinniśmy kierować światem? Odpowiedzi na to pytanie szukają bohaterowie Labatuta w książce „Straszliwa zieleń”. To samotnicy o wielkiej fantazji, nieprzystosowani dziwacy, odludki coraz bardziej uciekające w świat swoich rojeń. A przy tym: wielcy wynalazcy, którzy zmienili oblicze współczesnej nauki. To podróż przez szalony, nieraz okrutny XX wiek: czas wielkich odkryć i wielkich zbrodni, które nierozerwalnie splatają się w biografiach bohaterów Straszliwej zieleni. Autor prowadzi nas przez sanatoria dla gruźlików, okopy I wojny światowej, komory gazowe Auschwitz i aule największych uniwersytetów. Opisuje naukową rewolucję oraz największych rewolucjonistów: tych, którzy potrafili odkrywać nowe światy, ale długo pozostawali ich jedynymi mieszkańcami. Benjamín Labatut, podobnie jak oni, dostrzega cały wszechświat tam, gdzie inni widzą coś pozbawionego znaczenia i głębi. Sprawnie łącząc fakty z fikcją, tworzy uniwersalną opowieść o potędze nauki i wyobraźni, ludzkich upadkach oraz tym, jak wiele jesteśmy w stanie poświęcić w imię tego, w co wierzymy.
Błyskotliwe, złożone i głęboko niepokojące […]. Labatut napisał dystopijną powieść non- fiction osadzoną nie w przyszłości, a w teraźniejszości.
John Banville, Guardian
„Komu ukazał się wiatr? Opowiadania zebrane” to pierwsze polskie wydanie wszystkich opowiadań Carson McCullers, autorki wybitnej powieści „Serce to samotny myśliwy”. Młoda pianistka, którą niepostrzeżenie opuścił talent. Niespełniony pisarz z rozczarowania popadający w szaleństwo. Chora dziewczynka, której jedynym marzeniem jest zanurzyć się w chłodnej wodzie basenu. Zatroskany ojciec, próbujący ukryć przed dziećmi alkoholizm żony. „Nie chcę dorosnąć, skoro to ma tak wyglądać” – mówi jedna z bohaterek. Bo dorosłość to rozczarowanie i gorycz, a ukryć można się tylko we wspomnieniach z dzieciństwa. W prozie McCullers, surowej jak amerykańskie Południe, brutalność nieustannie przeplata się z łagodnością. Autorka pozwala mówić tym, których do tej pory nikt nie chciał wysłuchać ani tym bardziej zrozumieć.
McCullers, choć zaniepokojona barbarzyństwem rasizmu na swoim rodzinnym Południu, stworzyła opowiadania alegoryczne, a zarazem krystaliczne w przekazie. Wyniosła na piedestał pojedynczych ludzi, zwłaszcza przegranych. Złotą dłonią opisywała samotne serce.
New York Time
Porozmawiać z Borgesem i wybrać się do Florencji, czyli propozycje PIWu
Opublikowaną w 1935 roku “Powszechną historię nikczemności” sam Borges określił jako prawdziwy początek swej prozatorskiej drogi literackiej. Cykl “wprawek” publikowanych w latach 1933-1934 na łamach poczytnego, epatującego sensacją i krzykliwymi ilustracjami pisma “Crítica”, owe szkice i fabuły “o charakterze mistyfikacji czy pseudoeseju”, owe ćwiczenia z fałszowania cudzych tekstów złożyły się na tom, który – w przekładzie Andrzeja Sobola – Jurczykowskiego i Stanisława Zembrzuskiego – oddajemy w Państwa ręce.
Florencja nie jest miastem jak każde inne. Od wieków rzesze uczonych próbują uchwycić przyczyny jej wyjątkowości. To zainteresowanie wynika również z faktu, że trzynasto- i czternastowieczna Florencja jest znakomitym miejscem do obserwacji procesów rządzących historią nie tylko Włoch, ale także całej Europy. Książka nie jest podręcznikiem, choć autorzy otwierają jak najwięcej okien z widokiem na rozmaite aspekty życia dawnej Florencji, pokazują obrazy i przedstawiają punkty widzenia, które pozwolą wejść do tego twórczego, żyznego świata. Reszta opowieści toczy się na ulicach i placach Florencji, którą czytelnik, być może z tą książką w ręku, będzie miał przyjemność odwiedzić. Książka „Jak kwitnące drzewo. Florencja średniowieczna i renesansowa” jest pracą zbiorową, na którą składa się 13 rozdziałów napisanych przez czworo autorów.
Jak się robi kryminały po norwesku, czyli „Blizny” od Smaku Słowa
Horst i Enger to najlepszy norweski duet kryminalny, a „Blizny” są tego niezbitym dowodem. Alexander Blix, skazany za pomszczenie śmierci swojej córki, przebywa w jednym z norweskich więzień o zaostrzonym rygorze. Współwięźniowie wykorzystują każdą okazję, by upokorzyć byłego policjanta. Niektórzy z nich posuwają się naprawdę za daleko… Tymczasem dawni koledzy Blixa rozpoczynają polowanie na groźnego zabójcę. Walter Kroos uciekł z więzienia w Niemczech i w drodze na północ przekroczył norweską granicę. Jedynym łącznikiem między Kroosem a Norwegią, jaki udało się ustalić policji, jest współosadzony na oddziale więziennym Blixa. Śledczy zwracają się więc do byłego policjanta o pomoc. Dziennikarka Emma Ramm, jedna z nielicznych osób odwiedzających Blixa, staje się jego bliską współpracownicą. Pomaga mu znaleźć powiązania między przeszłością i teraźniejszością, a także między światem więziennym i tym poza murami więzienia. Ślady prowadzą do Osen, niewielkiej miejscowości położonej prawie 200 kilometrów na północ od Oslo. Okazuje się, że niektórzy mieszkańcy Osen noszą głębokie blizny i ukrywają przerażające tajemnice.
Dziennikarskie śledztwo, biografia, satyra Hemingwaya i klasyka dla dzieci, czyli nowości Marginesów
„Siedem opadłych piór. Rasizm, śmierć i brutalne prawdy w północnym mieście” to opowieść o kanadyjskim rasizmie i cierpieniu rdzennych mieszkańców. Dziennikarka śledcza Tanya Talaga zagłębia się w historię Thunder Bay północnego miasta, które stało się symbolem długiej walki Kanady z łamaniem praw człowieka wobec rdzennych społeczności. Opisuje ogromne luki w systemie, powszechną obojętność, codzienny rasizm i niedofinansowanie. Daje bolesną lekcję, ale jednocześnie nie odbiera nadziei. Nie sposób przeczytać tej książki i nie poczuć tej tragedii. Talaga ożywia każdą historię, umiejętnie snuje opowieści o życiu, śmierci i rodzinach młodych ludzi, przeprowadzając jednocześnie wnikliwą analizę. Łączy każdą śmierć z polityką neokolonialną i instytucjonalnym rasizmem na wszystkich rządowych szczeblach, a także ze spuścizną niesławnych i pełnych przemocy szkół rezydencjalnych. Książka jest przejmująca i doprowadzająca do szału, stanowi zarówno ważne świadectwo potrzeby zmian, jak i wezwanie do działania. „Publishers Weekly”
Pod pseudonimem Ha-Ga kryje się Anna Gosławska-Lipińska, wieloletnia rysowniczka satyryczna „Szpilek”. Żadna inna artystka nie miała tak długiego i regularnego cyklu w żadnym czasopiśmie. Przez czterdzieści lat co tydzień w „Szpilkach” pojawiały się rysunki charakterystycznych ludzików z wyłupiastymi oczami. W podpisie zazwyczaj podsłuchana rozmowa lub satyra na aktualną sytuację obyczajową czy towarzyską. Choć Ha-Ga tworzyła w latach 50. i 60. XX wieku, jej dowcipy są ponadczasowe, zachwycają aktualnością. Miała świetne ucho, potrafiła wyłuskać błyskotliwe zdania podczas spotkań w kawiarniach, na ulicy, w sklepie czy na plaży. Ilustrowała także książki dla dzieci – m.in. Tuwima i Brzechwy – i przez wiele lat współpracowała ze „Świerszczykiem”. Dlaczego nie weszła do kanonu Polskiej Szkoły Ilustracji? Co sprawiło, że jej kariera nagle się urwała? W biografii tej wybitnej artystki Agata Napiórska przypomina przedwojenne czasy, kiedy Ha-Ga przesiadywała przy stoliku Gombrowicza i przyjaźniła się z Tuwimem, pisze o szczycie jej popularności w latach 50. i schyłku kariery w latach 70., o przyjaźniach i miłościach, o życiu w cieniu męża, sławnego grafika Eryka Lipińskiego. Z książki “Ha-Ga Obrazki z życia” wyłania się również intymny obraz relacji rysowniczki z jej córką, Zuzanną Lipińską.
A może wyruszyć z Ernestem Hemingwayem na… „Wiosenne wody”? To romantyczna powieść na cześć przemijania wielkiej rasy i pełna humoru satyra jednego z największych amerykańskich pisarzy XX wieku. Północne Michigan. Dwóch pracowników fabryki pomp – weteran pierwszej wojny światowej Yogi Johnson i pisarz Scripps O’Neill – szuka idealnej kobiety, choć każdy na swój sposób. O’Neill wyrusza z rodzinnego miasta i trafia do Petoskey. W tamtejszej jadłodajni zaprzyjaźnia się z kelnerką Dianą i natychmiast prosi ją o rękę. Diana próbuje zaimponować ukochanemu, czytając książki z list „New York Timesa” i modne czasopisma, ale uczucia O’Neilla są płoche i daje się on oczarować innej kelnerce, Mandy, która jak z rękawa sypie literackimi (prawdopodobnie zmyślonymi) anegdotami. Z kolei Yogi Johnson cierpi, ponieważ po powrocie z frontu w ogóle nie pożąda kobiety. Czy w końcu spotka taką, która wyleczy go z impotencji? Wydane po raz pierwszy w 1926 roku Wiosenne wody to przezabawna parodia i przejmująca opowieść o niespełnieniu.
Jeśli ktoś nie zna historii Pollyanny, to koniecznie musi sięgnąć po tę klasykę literatury dziecięcej! Pollyanna Whittier, osierocona jedenastolatka, trafia od opiekę surowej ciotki, panny Polly Harrington. Kobieta za swoją powinność uważa wychowanie dziewczynki, córki ukochanej siostry. Pogodna i zarażająca optymizmem Pollyanna odmienia oblicze miasteczka. Uczy jego mieszkańców, jak w każdej sytuacji – bez względu na to, jak przykrej – dostrzec coś, z czego można się cieszyć. Urokowi dziewczynki ulegają nawet pani Snow, wiecznie niezadowolona kobieta przykuta do łóżka przez chorobę, oraz uważany powszechnie za gbura i skąpca największy bogacz w miasteczku pan John Pendleton. Wkrótce wszyscy biorą udział w zabawie w powody do radości – wszyscy z wyjątkiem nieprzystępnej ciotki. Jaka historia kryje się za oziębłością panny Polly? Jaką rolę odegrali w jej życiu pan Pendleton i lokalny doktor? Czy tragedia, która dotknie Pollyannę – i która pozbawi dziewczynkę umiejętności znajdowania powodów do radości w każdych okolicznościach – poruszy czułą strunę w sercu ciotki?
O żywiołach i kobietach, czyli piękne i mądre książki dla dzieci od Muchomora
Dzięki tej książce poznasz ogień, który ogrzewa, oświetla, karmi, ale też potrafi z niezwykłą siłą niszczyć. Dowiesz się jak powstaje burza i co to jest wulkan. Przeczytasz o wpływie pożarów na klimat. Odkryjesz, co decyduje o kolorze płomieni, jak daleko może dotrzeć sadza z płonącej tajgi i co mały bóbr może zdziałać w walce z pożarami. Zobaczysz, jak dawniej ludzie wykorzystywali ogień do ogrzewania i oświetlania, a jak robią to dziś. Poznasz historyczne pożary, płonące stosy, ale też kult ognia i ogniste stwory. „Wiatr”, „Woda”, „Ogień” i „Ziemia” to zestaw obowiązkowy dla każdego, kto interesuje się klimatem i ekologią. Te cztery książki w prosty sposób opowiadają i pokazują złożone mechanizmy, które rządzą naturą.
Czy kobieta mogła być faraonem? Dlaczego Greczynki całe dnie spędzały w domach? Kiedy spalono na stosie ostatnią czarownicę? Historia, o której uczymy się w szkole , to historia mężczyzn. Dzięki tej książce dowiesz się, jak wyglądało życie kobiet. Autorki książki „Historia kobiet” przedstawiają dzieje ludzkości z kobiecej perspektywy. Czytelnik dowie się, jak wyglądały warunki życia kobiet w starożytnym Egipcie czy Grecji, pozna historię walk o prawa, a także problemy współczesne. Historia, o której uczymy się w szkole , to historia mężczyzn. Dzięki tej książce dowiesz się, jak wyglądało życie kobiet.
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
