21 lutego obchodzimy Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego – święto ustanowione przez UNESCO 17 listopada 1999 roku, by zwracać uwagę na różnorodność językową i chronić ją jako niezwykle cenne dziedzictwo kulturowe. O bogactwie języka, jego wyjątkowości świadczy literatura w tym języku tworzona i tłumaczenia. Na Dzień Języka Ojczystego polecamy książki o języku, literaturze i czytaniu.
Zachwyt przy czytaniu, czyli nowa książka prof. Ryszarda Koziołka
Rzecz, która nie przestaje zachwycać, to skromne piękno zadrukowanej strony. Książka wydaje się najbardziej ubogą ze sztuk. Fotografia, film, malarstwo, muzyka dysponują nieskończenie bardziej sugestywnymi środkami przedstawiania świata. A literatura? Czarne znaczki na papierze. Ale kiedy wpuścić je w nasze umysły, potrafią tam dokonać cudów. Pracują w naszych głowach najskuteczniej i najciekawiej ze wszystkich znaków, jakimi opisujemy świat – przekonuje w nowym tomie esejów Ryszard Koziołek. Odkrywa w nim przed czytelnikami transformującą moc literatury, która pozwala nam budować i wzbogacać nie tylko nasz własny świat, ale też kształtować mądre, dojrzałe społeczeństwo. Ta polityczna moc literatury – budowanie wspólnoty, otwieranie przestrzeni dyskusji, łączenie doświadczeń – jest dla niego równie ważna, jak jej działanie na wyobraźnię. Na nowo więc opowiada nam o tym, na czym polega kunszt powieściowy Tokarczuk i Pilcha, dlaczego Harry Potter pozwala nam wrócić do dzieciństwa i napełnić świat zasadami moralnymi, a wreszcie jak za pomocą literatury rozmawiać o tym, co politycznie niepoprawne. „Czytać, dużo czytać” – zachęca prof. Koziołek.
Język jako klucz, czyli Gaston Doren wspina się na wieżę Babel
Zabawna i pouczająca książka o dwudziestu najbardziej rozpowszechnionych językach świata – od wietnamskiego po angielski, poprzez koreański, tamilski, turecki, jawajski, perski, pendżabski, japoński, suahili, niemiecki, francuski, malajski, rosyjski, portugalski, bengalski, arabski, hindi-urdu, hiszpański, mandaryński. Gaston Dorren, lingwista i poliglota, przedstawia specyficzne cechy każdego z tych języków, a przy okazji opowiada o wszystkim, co z językiem się wiąże ? historii, kulturze, różnych sposobach myślenia i postrzegania rzeczywistości. Jak najskuteczniej nauczyć się wietnamskiego? Dlaczego niemiecki to największy dziwoląg wśród języków? Dlaczego jedne języki okazały się bardziej ekspansywne niż inne? Jak porozumiewają się mieszkańcy Indonezji (dwieście sześćdziesiąt pięć milionów obywateli zamieszkujący niemal tysiąc wysp, mówiący siedmiuset językami)? Książka „Babel. W dwadzieścia języków dookoła świata” Gastona Dorrena przynosi odpowiedź na te i dziesiątki podobnych mniej lub dziwnych pytań, odkrywając przed nami językowy archipelag pełen wspaniałych wynalazków ludzkości.
Co nam robi język, czyli Jagoda Ratajczak o mechanizmach działania języka
“Czy kiedy mówimy w obcym języku, jesteśmy sobą? Czym różnią się osoby dwujęzyczne od słowników? Czy motywacja do nauki języka ma związek z jej skutecznością? Dlaczego w innym języku tak trudno wyrażać uczucia? Czy języka obcego można się nauczyć w każdym wieku? Książka Jagody Ratajczak „Języczni Co język robi naszej głowie” to niecodzienne wprowadzenie w świat nauki o języku. Autorka z pasją i poczuciem humoru przybliża mechanizmy nauki języków obcych i rozprawia się z wieloma mitami na temat dwujęzyczności. Podając przykłady z literatury przedmiotu i z własnego doświadczenia – osoby zafascynowanej nauką języków obcych – pisze o tym, jak znajomość innych języków zmienia nasz sposób myślenia, odczuwania, patrzenia na świat.
Jagoda Ratajczak (ur. 1987) – filolożka, tłumaczka przysięgła i konferencyjna, członkini Polskiego Towarzystwa Tłumaczy Przysięgłych i Specjalistycznych TEPIS oraz Związku Zawodowego Tłumaczy Przysięgłych. Absolwentka Wydziału Anglistyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Jako sferę badań i działań upodobała sobie psycholingwistykę, naukę o dwujęzyczności i akwizycji języka, w której próbuje odnaleźć odpowiedzi na pytania nurtujące ją od dzieciństwa. Od 2009 roku na stronie Jagoda Ratajczak–Językowo popularyzuje językoznawstwo, z naciskiem na wiedzę o przyswajaniu języka drugiego, i przybliża realia pracy tłumacza. Mieszka w Poznaniu, pracuje tam, gdzie trzeba.
Historia, anegdota, etymologia, czyli słownik do uważnego czytania
„Ilustrowany słownik terminów literackich” ma służyć ilustrowaniu pojęć i terminów, a zwłaszcza oświetlać te miejsca, w których czujemy się niepewnie, bo dawno tam nie byliśmy. Ilustrowanie (iluminowanie) jest nazwą rękodzielniczej techniki zdobienia słów, która unaocznia ich konkretność i materialność. Iluminacją bywa też etymologia – jej promień pozwala wejrzeć w serce wyrazów, dziś pojmowanych abstrakcyjnie, używanych technicznie i naukowo. Hasła tego leksykonu odkrywają rodowody pojęć, opowiadają ich zaskakujące historie, najważniejsze jest jednak poszukiwanie żywej tkanki słów, które akademicko skamieniały. Na nowo objaśnione i rozjaśnione terminy literackie powinny odzyskać blask, a badacze literatury kontakt z jej czytelnikami.
Uczymy się poprawności, czyli podręcznik kultury języka
W „Kulturze języka polskiego” autor wykorzystał wieloletnie doświadczenie z pracy w Radzie Języka Polskiego oraz w Instytucie Języka Polskiego Uniwersytetu Warszawskiego do stworzenia aktualnego, praktycznego i jedynego na polskim rynku wydawniczym podręcznika akademickiego o takiej tematyce. Przedmiot Kultura języka polskiego służy zapoznaniu studentów z podstawami teoretycznymi językoznawstwa normatywnego oraz kształtowaniu umiejętności właściwego (tj. poprawnego oraz zgodnego z zasadami etyki i etykiety językowej) posługiwania się językiem oraz zapoznaniu studenta z najważniejszymi tendencjami współczesnej polszczyzny, a także wyposażeniu go w narzędzia, które pozwolą zauważać zmiany w języku oraz samodzielnie dokonywać ich ocen, dostrzegać związki języka z kulturą. Te umiejętności i wiedza przydadzą się także studentom kierunków innych niż filologiczne oraz nam – używającym z języka na co dzień.
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
