10 książek, które trzeba przeczytać w lutym. Nasze rekomendacje

Tomasz Szerszeń, Być gościem w katastrofie

Wydawnictwo Czarne

Wojna wchodzi przez oczy. To spostrzeżenie Goi znalazło wyraz w jego słynnych “Okropnościach wojny”. Dziś możemy dopowiedzieć: obrazy niosą cierpienie, ale też na to cierpienie znieczulają. Od 24 lutego 2022 roku, gdy rozpoczęła się inwazja Rosji na Ukrainę, zostaliśmy zalani niespotykanym do tej pory ogromem obrazów przedstawiających widoki cudzego cierpienia. Co jednak w rzeczywistości widzimy? Co nam umyka? Czy nasze patrzenie ocala, czy jest raczej formą pornografii – perwersyjnego zaglądania w miejsce, w które nie powinniśmy spoglądać? Kim jesteśmy: świadkami zbrodni? Widzami medialnego spektaklu? Przypadkowymi gapiami? “Być gościem w katastrofie” to antropologiczny esej o patrzeniu na obrazy wojny w Ukrainie. To próba opowiedzenia o tej wojnie poprzez jej wizualność, poprzez sztukę. Co to bowiem znaczy dziś: patrzeć, zaczynać, uchodzić, cierpieć, przeżywać, nienawidzić, dokumentować, przekraczać, dekolonizować, pisać? To również opowieść o charkowskim Domu „Słowo”, w której – niczym w soczewce – odbijają się losy ukraińskiej kultury ostatnich stu lat. I na sam koniec: to książka o próbie odnalezienia się w tej wojennej historii, o mediowaniu między obiektywnym, badawczym dystansem a afektywnym zaangażowaniem.

„Tomasz Szerszeń napisał książkę rewelacyjną, dał zarys nowej antropologii wojny, a może lepiej powiedzieć – wynalazł nowy język, w którym wybrzmiewają, odsłaniane właśnie, dyskursy poszerzające horyzont tego, co było polem „niemożliwości”. prof. Roch Sulima

Idealna lektura dla: czytających eseje, zainteresowanych antropologią

Tematy przewodnie: wojna, Ukraina, bycie świadkiem

Maciej Jakubowiak, Hanka. Opowieść o awansie

Wydawnictwo Czarne

Najpierw była Albina. Skończyła parę klas w wiejskiej szkole, na więcej nie pozwolił jej ojciec. Potem Hanka – już z maturą, pracowniczka biurowa kopalni, w młodości nawet sportsmenka. A po Hance – Maciek, absolwent dobrych studiów, miejska inteligencja. Pozornie brzmi to jak modelowa historia awansu na tle XX wieku. Jednak przez kolejne strony tego autobiograficznego eseju przewija się niepokojące pytanie: czy to rzeczywiście był awans? Bo przecież żeby mówić o swoim lepszym życiu, trzeba założyć, że poprzednie było gorsze. A kiedy uznaje się, że wreszcie zostało się kimś, to zakłada się przy tym milcząco, że poprzednicy w sztafecie pokoleń byli nikim.
Maciej Jakubowiak na warsztat bierze swoją rodzinę, ale własna historia jest dla niego punktem wyjścia do przyjrzenia się awansowi społecznemu w szerszym ujęciu. Jaką rolę naprawdę odgrywają w nim edukacja, państwo, praca? Co nam po nim zostaje: opowieści rodziców i dziadków, stosunek do pieniędzy i podróży, a może brzuch? I jak opisać to, że choć jest lepiej, to może nie do końca się udało?

„Jeśli tak jak ja czekaliście na polskiego Eribona, oto on. Ten pięknie napisany esej opowiada losy zwykłej rodziny, wyjaśniając, w jaki sposób bieda i wykluczenie przeorały kilka pokoleń Polaków. Hanka, która czuła się nikim, miała szczęście: utalentowanego syna, który dostrzegł w niej wspaniałą bohaterkę literacką. Ale to on jest jej dłużnikiem i o tym także jest ta książka. Błyskotliwa, wzruszająca i ważna.” Joanna Kuciel-Frydryszak

Idealna lektura dla: przyglądających się polskiemu społeczeństwu

Tematy przewodnie: awans społeczny, rozwój Polski, zmiana społeczna

Juan Gómez-Jurado, Blizna (przeł. Barbara Bardadyn)

Wydawnictwo SQN

Simon Sax mógłby być szczęściarzem. Jest młody, inteligentny, a jeśli sprzeda swój niesamowity algorytm międzynarodowej korporacji, zostanie także miliarderem. A mimo to czuje się samotny. Jego sukces kontrastuje z całkowitym brakiem zdolności towarzyskich. Aż pewnego dnia pokonuje swoje uprzedzenia, wchodzi na portal randkowy i szaleńczo, z pasją i niedoświadczeniem nastolatka, zakochuje się w Irinie, pomimo tysięcy dzielących ich kilometrów. Ona jednak skrywa mroczny sekret… Kim jest ta dziewczyna? Czy to naprawdę przypadek, że trafiła do jego życia? Jaka tragiczna historia kryje się za blizną na jej policzku? Co jest prawdą, a co misternie opracowanym kłamstwem? Kolejna książka hiszpańskiego mistrza sensacji w duchu doskonale przyjętej przez czytelników w Polsce serii thrillerów “Reina Roja”, “Loba Negra” i “Rey Blanco”. “Blizna” to jej prequel, w którym piętrzą się tajemnice, buzują emocje, a pozory i przekonania prowadzą w ślepe zaułki. Gómez-Jurado trzyma czytelników w napięciu i nie daje złapać tchu.

Idealna lektura dla: zafascynowanych sensacyjnymi opowieściami

Tematy przewodnie: kryminał, zagadka detektywistyczna, thriller

Marek Michalak, Opowieści o prawach dziecka

Wydawnictwo Ibis

To książka o tym, że wszyscy ludzie są równi, że mają prawo do inności, że każdy chce być kochany, że nie zawsze zachowujemy się dobrze, a błędy można i trzeba naprawiać. Edukacyjny przekaz książki daleki jest od tradycyjnej szkolnej dydaktyki. Autor pokazuje, jak dzieci uczą się życia i jednocześnie czego my, dorośli, możemy się nauczyć od dzieci.
Prof. Barbara Smolińska-Theiss

Marek Michalak dostrzegł i genialnie przedstawił przykłady mierzenia się dzieci z własnymi problemami i wyzwaniami, które naruszają ich poczucie godności, sprawiedliwości i równości. Obowiązkowa pozycja edukacyjna w domach i szkołach. Pomoże zrozumieć dzieciom, czym są ich prawa – prawa człowieka.
Prof. Adam Bodnar, Rzecznik Praw Obywatelskich (2015–2021)

Marek Michalak napisał kolejną piękną i mądrą książkę, która jest aksjologicznym drogowskazem dla nas wszystkich, tak jak kiedyś były nim (i są do tej pory!) książki Janusza Korczaka. Adresowana jest do dzieci, ale powinien przeczytać ją też każdy dorosły, jeśli chce poznać i zrozumieć świat dziecięcych wartości. To literacka wersja zbioru niezbywalnych praw każdego dziecka – dziecięcej konstytucji.
Prof. Marek Konopczyński

Marek Michalak – tato Julki i Miłosza, pedagog, wychowawca, nauczyciel akademicki, działacz społeczny, dr n. społecznych, Kanclerz Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu, Przewodniczący Międzynarodowego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka, założyciel Instytutu Praw Dziecka im. Janusza Korczaka, a w latach 2008–2018 Rzecznik Praw Dziecka. Doprowadził do licznych zmian w prawie lepiej zabezpieczających dobro dziecka (m.in. wprowadzenie całkowitego zakazu stosowania kar cielesnych wobec dzieci).

Idealna lektura dla: dzieci i dorosłych

Tematy przewodnie: ważne tematy, prawa dziecka

Muriel Barbery, Samotna róża (przeł. Aleksandra Weksej)

Wydawnictwo Nowe

Misternie skonstruowana, inspirowana poezją Kobayashiego Issy opowieść o metamorfozie Rose, młodej francuskiej botaniczki. Wędrując po Kioto śladami swojego zmarłego ojca, japońskiego marszanda, pozna jego testament na końcu starannie zaplanowanej trasy prowadzącej przez ogrody, świątynie, herbaciarnie. W otoczeniu kwiatów, drzew, kamieni, poezji Rilkego i miejscowych legend oraz przyjaciół i współpracowników ojca Rose stopniowo odkrywa miłość i zaczyna akceptować japońską część swojej tożsamości.

Recenzje:
Powieść jakich mało. Piękna, delikatna, inteligentna.
LE FIGARO LITTÉRAIRE
Doskonałą harmonię japońskiego stylu życia można odczuć nawet w warstwie słownej powieści: rozdziały następują po sobie w niespiesznym rytmie, jak kolejne rytuały ceremonii parzenia herbaty.
FRANCE INFO CULTURE
Oda do Japonii…
Wspaniała, finezyjnie skomponowana powieść.
LE MONDE

MURIEL BARBERY – francuska pisarka urodzona w 1969 roku w Casablance. Studiowała, a następnie wykładała filozofię na Université de Bourgogne w Dijon. Dla Japonii porzuciła karierę naukową i po wyjeździe zajęła się pisaniem. W Polsce ukazała się dotąd jej bestsellerowa powieść “Elegancja jeża”, przetłumaczona na 39 języków. “Samotna róża” (“Une rose seule”, 2020) jest pierwszą częścią japońskiego dyptyku. Druga część, powieść “Chwila namiętności” (“Une heure du ferveur”), została nominowana do Nagrody Goncourtów 2022.

ALEKSANDRA WEKSEJ – tłumaczka literatury najróżniejszej z języków francuskiego i angielskiego, członkini Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury. Ukończyła lingwistykę stosowaną na Uniwersytecie Warszawskim i studia podyplomowe dla tłumaczy literatury na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jest autorką kilkudziesięciu przekładów. Największą przyjemność sprawia jej tłumaczenie ciekawej współczesnej prozy i opowieści dla dzieci. W literaturze szuka olśnień i tropi wątki roślinne.

Idealna lektura dla: miłośników literatury japońskiej

Tematy przewodnie: dojrzewanie, poznawanie przeszłości, kultura Japonii

Olivier Clerc, W twoim sercu jest ogród (przeł. Anna Kowalik)

Wydawnictwo Levyz Books

Kolejna książka autora bliskościowego bestsellera i międzynarodowego hitu paryskiego wydawnictwa “Jesteś w sam raz… i sekret życzliwej komunikacji (NVC)”. Przygody króliczka Pompona rozganiają chmury w umyśle dziecka, otulają serce dziecka i rozwijają umiejętności emocjonalno-społeczne. Autor posługuje się metaforą ogrodu, aby przekazać mądre życiowe lekcje:

1. W momencie, kiedy otrzymujemy jakąś informację, zaczyna ona oddziaływać na nasz umysł. Myśl, którą zatrzymamy w umyśle, przeniknie do serca i zacznie je kształtować. Serce natomiast oddziałuje na nasze życie bardziej niż cokolwiek innego. Jeśli myśli, które wywołują lęk, poniżenie, ból, znajdą drogę do naszego serca, zaczną tam rosnąć i ożyją. To, co słyszymy, zwłaszcza o nas samych, może trapić naszą duszę, dlatego warto nauczyć się decydować, jakie myśli, emocje i uczucia będziemy pielęgnować w naszym sercu.
2. Jeśli ktoś nas zawiódł, nie zamykajmy się całkowicie na innych. Chroniąc się przed rozczarowaniem, zamykamy się na szczęście.
3. Czasami to, jak coś wygląda, może nas zmylić, dlatego zawsze warto sięgnąć
   głębiej i poznać prawdziwą istotę rzeczy, zanim wydamy osąd.

Olivier Clerc, nauczyciel, autor 25 książek, wydawca, przetłumaczył ponad 100 książek uznanych autorów. Zainicjował Międzynarodowy Dzień Przebaczenia, który obchodzony jest 18 września.
Książka objęta patronatem Aktywne Czytanie. Książeczka „W twoim sercu jest ogród” narodziła się z inspiracji pracami Noama Chomsky’ego i Miguela Ruiza.

Idealna lektura dla: wrażliwych dzieci w wieku 7-13 lat, ich rodziców i opiekunów

Tematy przewodnie: uczucia, emocje, rozwój emocjonalny

Alberto Castoldi, Bibliofollia, czyli szaleństwo czytania (przeł. Joanna Ugniewska)

Wydawnictwo słowo/obraz terytoria

Od stuleci ludzi łączy z książkami silna miłosna więź – filia. Ci, którzy jej ulegli, kochają wszystkie książki, również te zaginione, nienarodzone, a nawet fikcyjne. Chronią się przed światem w zaciszu bibliotek, własnych, pieczołowicie kompletowanych, ale i tych mitycznych, utraconych i wyobrażonych. Schronienie czasem zmienia się jednak w pułapkę, labirynt, w którego wnętrzu kryje się szaleństwo – follia. Ludzie dotknięci tym szaleństwem niczym zazdrośni kochankowie chcą posiadać upragnione księgi na własność, i aby to osiągnąć, skłonni są popełnić najgorsze zbrodnie.
Alberto Castoldi odnotowuje objawy tego miłosnego obłędu, opisane przez tych, którzy sami się z nim zmagali: Flauberta, Eco, Calvino, Borgesa, Canettiego, Balzaca czy Musila. Przygląda się tym, którzy książki chronią i darzą kultem. I tym, którzy je palą, fałszują i pożerają. Nam wszystkim, dla których są chlebem, zwierciadłem i światem.

Idealna lektura dla: zakochanych do szaleństwa w czytaniu

Tematy przewodnie: obłędna miłość do książek i jej ofiary

Katarzyna Muszyńska, Płomień i kruk

Wydawnictwo Ailes

Każdy sekret ma swoją cenę, ale najczęściej płacą ją niewinni.

Riley dorasta w niewielkiej osadzie przy kopalni soli. Od pozostałych górników odróżniają ją czerwone włosy, będące dowodem na to, że powinna dołączyć do Wybranych w Kościach. Dziewczyna ma jednak inny plan i od najmłodszych lat pokrywa kosmyki czarną farbą, by w ten sposób ukryć swój dar.

Na kilka dni przed siedemnastymi urodzinami Riley zostaje przyłapana na kradzieży, a za to jest tylko jedna kara. Przed stryczkiem ratuje ją to, czego nienawidzi najbardziej, czyli krążąca w żyłach energia. Trafia do świątyni i szybko przekonuje się, że życie wśród Wybranych jest równie niebezpieczne co szychty w kopalnianych korytarzach. Musi się zmierzyć nie tylko z własnymi lękami, ale i przeszłością, która skrywa wiele tajemnic. Niejeden raz zgubi się w siatce kłamstw i intryg, by odkryć, że bogowie z niej zakpili, a świat nie wygląda wcale tak, jak jej mówiono.

Wszystko dodatkowo skomplikuje jej relacja z Krukiem – jednym z najpotężniejszych Wybranych, który powoli zdradza sekrety mogące zburzyć ustalony wiek wcześniej porządek.

Idealna lektura dla: czytających polską fantastykę

Tematy przewodnie: fantasy, powieść polska

Max Czornyj, Czas śmierci

Wydawnictwo Filia

Wielkie Litery – książki z dużą czcionką

Każdy jest mordercą, wszystko zależy od perspektywy i okoliczności.

Grzechy kościoła, seryjny morderca rokrocznie składający ofiarę, sztuka artystycznego profilowania.

Ta książka odbierze wam dech!

Kościelni dygnitarze powierzają bratu Hektorowi delikatną misję. Ma przekonać pewnego księdza do zrezygnowania z kapłaństwa oraz wyznania mrocznego sekretu.

Tymczasem zbliża się dzień, w którym Jubileuszowy Morderca składa swoją coroczną ofiarę. Śledczy za wszelką cenę chcą go powstrzymać. Jednocześnie komisarz Sara Adam prowadzi sprawę tajemniczego samobójstwa nastolatki. Prosi o pomoc Manuela, artystę wykonującego niezwykłe profile przestępców.

Losy ich wszystkich połączy przerażająca zbrodnia. Każdy ma swoje głęboko skrywane tajemnice. Seryjny morderca nazywający się Achillesem zna je wszystkie. Twoją też.

Idealna lektura dla tych, którzy lubią tajemnice

Tematy przewodnie: zbrodnia, tajemnica, sekrety Kościoła

Dan Diner, Czasy pamięci (przeł. Jakub Duraj, Anna Malitowska)

Wydawnictwo słowo/obraz terytoria

Zbiór esejów dotyczących historii XIX i XX wieku przede wszystkim Europy Środkowej i Wschodniej oraz Bliskiego Wschodu. Autor osnuwa swoją refleksję wokół napięcia między pojęciami etnosu oraz demosu, czyli etnicznymi i politycznymi podwalinami państw, narodów czy społeczeństw. Poprzez analizę wydarzeń z dwóch ostatnich stuleci ukazuje przemiany tożsamości politycznej wspólnot – uwikłane także w zmianę relacji między Historią i Pamięcią – i tym samym pomaga zrozumieć współczesność. To historia Europy opowiedziana z perspektywy jej peryferii: Odessy, Stambułu czy Izraela.

Idealna lektura dla: miłośników historii

Tematy przewodnie: XIX i XX wiek w Europie Środkowej i Wschodniej i na Bliskim Wschodzie