Świetne powieści, bardzo dobre opowiadania, reportaż, poradnik dla rodziców i kilka propozycji dla młodszych czytelników – zebraliśmy rekomendacje Twojej Księgarni na październik. Sprawdźcie, co polecamy do rozgrzewającej herbaty. Dobrej lektury!
Grégoire Bouillier, Serce nie ustaje (przeł. Elżbieta Janota)
Wydawnictwo Nowela
Książka, którą polscy czytelnicy wskazali jako najlepszą francuską powieść 2022 roku (Polski wybór Goncourtów 2022)
Kim była modelka słynnego domu mody Fath, która w wieku 64 lat popełniła w swoim paryskim mieszkaniu samobójstwo przez zagłodzenie, prowadząc przez 45 dni dziennik agonii? Jej zmumifikowane zwłoki odkryto dopiero 10 miesięcy później, w sierpniu 1985 roku. Grégoire Bouillier podjął niezwykłą próbę ujawnienia pełnego tajemnic losu Marcelle Pichon w powieści, która jest imponującą podróżą w czasie i przestrzeni. Dokumentalistyka przeplata się tu z fikcją, hipotezy śledczych z grą wyobraźni narratora, wątek detektywistyczny z autobiograficznym i autotematycznym, a humor, ironia i spontaniczny język mówiony dopełniają czytelniczej uczty. Okazuje się, że nic w życiu nie jest zwyczajne i przypadkowe, a literatura ocala życie przed anonimowością i rutyną.
Idealna lektura dla: miłośników literatury francuskiej
Tematy przewodnie: seria Collection Nouvelle, literatura francuska, śledztwo
Tove Jansson, Kobieta, która pożyczała wspomnienia (przeł. Justyna Czechowska)
Wydawnictwo Czarne
Twórczość plastyczną Tove Jansson ukształtowały szkoły w Helsinkach, Sztokholmie i Paryżu, jednak artystka szybko zdała sobie sprawę, że kreska i farba jej nie wystarczą. W tekstach literackich poruszała nieraz te same tematy, które zajmowały ją również jako malarkę. Największą sławę zapewniły jej książki o Muminkach, ale krytycy i czytelnicy na całym świecie docenili również jej minimalistyczne, poetyckie opowiadania. Bohaterowie Jansson to często ludzie starsi, ze swoimi dziwactwami, przyzwyczajeniami i bagażem doświadczeń. Autorka przygląda im się z czułością, pokazując ich mądrość i radość, bo do końca pozostają wolni, a do tego odważni. Zbiór Kobieta, która pożyczała wspomnienia obejmuje teksty z trzech tomów: Podróż z małym bagażem, Fair play i Listy od Klary. Współcześnie szczególną uwagę zwracają opowiadania z tomu Fair play, które opisują bliską przyjaźń dwóch artystek mieszkających w jednej helsińskiej kamienicy. Zawierają wiele autobiograficznych odniesień do związku Jansson z graficzką Tuulikki Pietilä. Dopiero teraz, odczytane na nowo, mogą wybrzmieć w pełni, także w kontekście literatury queer, a Jansson – ukazać się jako śmiała twórczyni, która nie bała się łamać pokoleniowego tabu i wyprzedzała swoje czasy.
Idealna lektura dla: miłośników opowiadań
Tematy przewodnie: przyjaźń, starość i inne dziwactwa
Ołeksandr Myched, Zmieszam z węglem twoją krew (przeł. Michał Petryk)
Wydawnictwo Czarne
Zmieszam z węglem twoją krew nie jest opowieścią o wojnie. Ołeksandr Myched opisuje swoje podróże na wschód Ukrainy, zanim doszło do rosyjskiej inwazji: do dumnego, niejednorodnego, barwnego regionu, który nie ogranicza się tylko do Donieckiego Zagłębia Węglowego. Przełamuje stereotyp, zgodnie z którym „Donbas” oznacza węgiel: kopalnie, hałdy i dymiące kominy; teren zamieszkany przez robotników i ludzi bez określonej tożsamości.
Myched rozmawia ze zwykłymi mieszkańcami, z górnikami, ale też artystami i intelektualistami: osobami, które nasiąkły tutejszym doświadczeniem i bólem. Niektórzy z jego rozmówców nalegają, by w ogóle nie używać nazwy „Donbas”, bo została narzucona dla opisu tutejszych kombinatów przemysłowych. Wraca do wybranych miast: Bachmutu, Pokrowska, Konstantynówki, Siewierodoniecka, Dobropola, Lisiczańska. Dziś znamy je głównie jako miejsca bitew. Część z nich, jak Bachmut, już nie istnieje.
Wydana w 2020 roku książka stanowi imponujący wielogłos o przeszłości i teraźniejszości tego regionu. Dziś czytamy ją jako opowieść o straconej historii, ludziach i miastach, ale także zapis nieskończonej miłości do Ukrainy.
„To książka o regionie, który wciąż jest tajemniczy i nie do końca zrozumiały. Ukraiński Donbas – ziemia zagubiona w czasie i przestrzeni, między historią a polityką, wojną a odbudową – odsłania się w tej książce niespodziewanie i boleśnie. Zebrane tu głosy i postaci, miasta i krajobrazy pokazują ukraiński wschód jako miejsce wypełnione nie tylko cierpieniami, stereotypami i przemilczeniami, ale także wiarą, siłą i nadzieją.” Serhij Żadan
Idealna lektura dla: zainteresowanych szerszym kontekstem
Tematy przewodnie: życie codzienne, praca, społeczeństwo Ukrainy
William Marx, Nienawiść do literatury (przeł. Krystyna Belaid, Tomasz Stróżyński)
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria
Literatura budzi zgorszenie. Zawsze budziła. To właśnie ją określa. Czytelniku, zostałeś uprzedzony: jeżeli nie chcesz się zgorszyć, wyrzuć tę książkę, nim będzie za późno. W przeciwnym razie – witaj i wiedz. To, o czym myślisz, że jest gorszące, nie zawsze takie jest.
Literaturę atakowano, opluwano, potępiano pod rozmaitymi pretekstami. Od dwóch i pół tysiąca lat jest oskarżana przez filozofów i teologów, kapłanów i pedagogów, uczonych i socjologów, królów, cesarzy i prezydentów. Książka ta dostarcza licznych dowodów nienawiści. Jednak nienawiść do literatury ujawnia ukryte oblicze historii literatury. To, które być może nadaje jej prawdziwy sens.
Idealna lektura dla: miłośników literatury
Tematy przewodnie: historia literatury, literaturoznawstwo
Satoshi Yagisawa, Moje miejsce w antykwariacie Morisaki (przeł. Dariusz Latoś)
Wydawnictwo Kwiaty Orientu
Moje miejsce w antykwariacie Morisaki to powieść, która przenosi nas do tokijskiej dzielnicy antykwariatów – Jinbocho – gdzie klimat starych ksiąg kontrastuje z nowoczesnością wieżowców w tle. Przez stronice nieśpiesznie prowadzi nas Takako, która w pierwszej części Moje dni w antykwariacie Morisaki, pogrążona była w apatii. Znów spotykamy jej wujka Satoru, ciocię Momoko, Wadę i nieliczne grono znajomych oraz przyglądamy się klientom – plejadzie antykwarycznych ekscentryków. Odkrywamy nie tylko meandry pisarstwa, lecz także międzyludzkich relacji, które rzutują na to, co jest i będzie.
Nie jest to proza monumentalna o rzeczach wielkich, ale bez wątpienia skrywa się w niej przytulność i bliskość. Jest tu zwyczajność kupowania woluminów, które mają swoją historię. Są małe opowieści poukładane na regałach, a równocześnie i te z krwi i kości.
To powieść dla tych, którzy mogą nie jeść, ale muszą czytać. Choć w rzeczywistości jest dla każdego, bo serwuje prostolinijnie podane prawdy egzystencjalne – o czytaniu, życiu i śmierci – które wspólnie tworzą barwny gobelin naszego bytu.
Monika Parda Żyj Bardziej
Idealna lektura dla: szukających wytchnienia
Tematy przewodnie: literatura japońska, praca w antykwariacie, relacje międzyludzkie
Maddie Mortimer, Mapy naszych spektakularnych ciał (przeł. Agnieszka Walulik)
Wydawnictwo Poznańskie
Cała rzecz z ciałami polega na tym: są niewiarygodnie łatwym łupem na żer i nikt niczego nie podejrzewa.
Wróciło. To jedno słowo może zmienić całe życie.
Lia wraz z mężem Harrym i córką Iris są całkiem szczęśliwą rodziną. Do czasu, gdy diagnoza lekarska burzy ich poukładany świat. Nie jest łatwo zaakceptować chorobę brzmiącą jak wyrok, a jednocześnie budować relację z nastoletnią córką, kiedy ma się świadomość, że nie zostało zbyt wiele czasu.
Choć Lia czuje wsparcie męża, są w jej życiu pewne sprawy i ludzie, z którymi musi zmierzyć się sama. Czy możliwe jest, aby zostawić przeszłość za sobą, skoro komórki naszych ciał zapamiętują wszystko, co się wydarzyło? I jak odejść pogodzonym, kiedy wcale nie jesteśmy gotowi, aby pożegnać się ze światem?
Zaskakujący debiut Maddie Mortimer był nominowany do Nagrody Bookera, Goldsmiths Prize, Dylan Thomas Prize oraz Sunday Times Prize. Został nagrodzony Desmond Elliot Prize. „Time”, „The New Yorker” i „The Wall Street Journal” nazwały go powieścią roku.
Idealna lektura dla: szukających mocnej powieści
Tematy przewodnie: ciała i ludzie tacy, jak my (za: Łukasz Barys)
Zasław Adamaszek, Laboratotrium w szufladzie. Geologia i minerały
Wydawnictwo Naukowe PWN
Od tysiącleci przetwarzamy materię naszej planety, Ziemi. Ozdabiamy się co piękniejszymi jej wytworami szczególnie, gdy mają postać rzadkich kryształów. Te mniej ozdobne, ale tak naprawdę dużo od ozdób ważniejsze, przetwarzamy. Z rudy żelaza uzyskujemy wytrzymałą stal konstrukcyjną. Z boksytu wytapiamy aluminium do wyrobu olbrzymich samolotów. Ilmenit, rutyl, sfen są źródłem tytanu na najwytrzymalsze kadłuby pojazdów oraz części maszyn. I tak dalej, niemal bez końca.
A gdyby pokusić się o geologiczną przygodę? Dowiedzieć, jakie to skały, minerały czy rudy służą nam bogactwem pierwiastków i ich związków? Może przy okazji lektury powstanie ładna kolekcja barwnych minerałów. Albo doskonały plan na życie, decyzja by zostać zawodowym geologiem. Jedno jest pewne: warto dokładniej rozumieć nasz świat
Idealna lektura dla: dla nastoletnich pasjonatów geologii
Tematy przewodnie: geografia, kartografia, geologia
Renata Piątkowska, Dzieci z Placu Trzech Krzyży
Wydawnictwo Literatura
Jak przeżyć wojnę, kiedy jest się sierotą z getta, na którą czyha gestapo? Dzieci z placu Trzech Krzyży miały na to sposób. Sprzedawały gazety i papierosy, a za zarobione pieniądze kupowały jedzenie, ubrania i opłacały nocleg. Bardzo dbały o czystość i schludny wygląd, bo ich głównymi klientami byli… Niemcy! To prawdziwa historia o garstce dzieci z warszawskiego getta, które wykorzystując wrodzony spryt – miały odwagę handlować z gestapowcami, bo stawką było przeżycie. Dzieci z placu Trzech Krzyży to przejmująca opowieść o małych uciekinierach z warszawskiego getta. Te dzielne dzieci dzięki odwadze i determinacji przeżyły okupację. Ich losy to jedna z nielicznych wojennych historii z pozytywnym zakończeniem. Warto i trzeba ocalić tę historię od zapomnienia. Warto się nią dzielić. dr Marek Michalak przewodniczący Międzynarodowego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka Rzecznik Praw Dziecka (2008-2018)
Idealna lektura dla: dzieci i dorosłych
Tematy przewodnie: wojna, życie dzieci podczas wojny
Małgorzata Starosta, Godzina czarów
Wydawnictwo Dwukropek
Kiedy jedenastoletnia Nina, marząca o wielkich przygodach wielbicielka książek, przeprowadza się wraz z rodziną do odziedziczonego po ciotce Hebanowego Dworku, odkrywa, że leżący w Miasteczku dworek kryje wielką i pilnie strzeżoną tajemnicę. Nieoczekiwanie w ręce dziewczynki wpada legenda o pełnej czarów przeszłości jej dalekich przodków. Nina wraz z nową przyjaciółką postanawiają odkryć rodzinny sekret i dowiedzieć się, co wydarzyło się pomiędzy pradziadkiem Edmundem i jego siostrą Elizą. Owiana tajemnicą przeszłość rodu Grinnów wciąga Ninę do zaklętego świata, do którego prowadzi portal znajdujący się w sercu Hebanowego Dworku. W halloweenowy wieczór, kiedy granica między światami żywych i zmarłych jest najcieńsza, postanawia odnaleźć zaginioną krewną.
Idealna lektura dla tych, co się lubią bać!
Tematy przewodnie: tajemnica, czary, przygody nastolatków
Karen Treisman, Mopsik i poczucie bezpieczeństwa (przeł. Edyta Łaciok-Masełko)
Wydawnictwo Levyz
Dr Karen Treisman otwiera drzwi do nowego wymiaru wsparcia emocjonalnego dziecka – opartego na przekonaniu, że każde dziecko jest jak klejnot, a my mamy klucz do stworzenia indywidualnej, dedykowanej tylko mu skrzyni pełnej wsparcia. Uczy, jak sięgać do głębi dziecięcego doświadczenia i razem z maluchem stworzyć spersonalizowaną strategię przywracania wewnętrznego poczucia bezpieczeństwa i spokoju.
Podręcznik ten, stworzony z myślą o dzieciach przeżywających stres, niepewność, lęki, frustracje, przeciążenie lub częste zmartwienia, ma na celu dostarczyć setki pomysłów, opartych na rozmaitych podejściach, aby stworzyć wielopoziomowy plan wsparcia dopasowany do potrzeb dziecka. Na początku autorka zaprasza Czytelników w kojącą podróż relaksacyjną. Mopsik Piotruś uczy się korzystać z mocy wyobraźni, by ukoić swoje emocje w trudnych chwilach. „Piotruś poczuł, że trawa pod jego stopami jest miękka i sprężysta jak trampolina, a niektóre liście wyglądają jak serduszka swobodnie unoszące się w powietrzu”. Poznajemy przyjaciół Mopsika – różnej rasy psiaki – każdy zwierzak z własnym sposobem na trudne emocje. Potem odnajdujemy swoje bezpieczne miejsce, zarówno te realne, jak i wyimaginowane. Znajdujemy sposoby, by zrozumieć i przetworzyć trudne doświadczenia i – dla zachowania równowagi – celebrujemy też te szczęśliwe i wyjątkowe wspomnienia, aby wzmocnić zasoby dziecka. Podręcznik zawiera pomysły na robótki ręczne, inspirujące ćwiczenia i karty pracy, które umożliwiają dzieciom zgłębienie idei przedstawionych w opowieści relaksacyjnej. Na końcu znajduje się narzędziownik dla rodziców, opiekunów i profesjonalistów wspierających dzieci w wieku od 5 do 10 lat.
To druga przetłumaczona na język polski książka dr Karen Treisman, renomowanej brytyjskiej ekspertki w dziedzinie traumatologii i zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, psycholożki klinicznej, wyróżnionej Orderem Imperium Brytyjskiego (MBE).
Idealna lektura dla: dla zatroskanych rodziców i nauczycieli
Tematy przewodnie: uczucia, emocje, zmysły
